وزارت بهداشت در سالی که گذشت از ابربیمارستان ها تا سلامت خانواده
بعد از گذر از بحران کرونا که بخصوص در ۲ سال ابتدایی، اغلب تلاش ها در حوزه سلامت معطوف به مهار آن بود، اما ۲ سال قبل با کاهش آمار مبتلا شدن و مرگ ناشی از پاندمی قرن، سال هایی با اتفاقات فراوان برای حوزه سلامت به حساب می آیند؛ از حدود ۱۶۰ سفر استانی وزیر بهداشت گرفته تا اجرای طرح دارویاری و بیمه مجانی و برنامه «سلامت خانواده» و...
به گزارش سلامت به نقل از ایسنا، با وجود تحریم های ظالمانه ضد کشورمان که با تشکیل محدودیت های ارزی، گاها در مواقعی تأمین داروهای حیاتی و تجهیزات پزشکی را گرفتار چالش می کند و سبب ایجاد محدودیت های فراوان در تدارک و دسترسی مردم به خدمات سلامت می شود، اما خانواده بزرگ بهداشت و درمان کشور طی بیشتر از دو سال قبل توانسته اقدامات موثری را در حوزه های مختلف بهداشت، درمان، دارو، آموزش، پژوهش و... برنامه ریزی و اجرایی کند.
دراین میان اما سیاست و تاکید مسؤلان این وزارت خانه تقدم پیشگیری بر درمان و البته دسترسی ساده و کم هزینه به خدمات درمانی بوده است و در این خصوص تلاشهای موثری در اجرای برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع و همینطور پوشش همگانی بیمه سلامت، به عمل آمده است.
در این خصوص بخشی از اقدامات وزارت بهداشت از سال ۱۴۰۱ آغاز و در سال ۱۴۰۲ بر عمق بخشی آن اضافه گردید. در ادامه به قسمتهایی از دستاوردهای این وزارت خانه در خلال دو سال قبل و برنامه های در دست اجرا و برنامه های آینده اشاره می شود.
تکلیف بزرگ ترین بیمه درمانی کشور ۳۳ میلیون بیمه شده رایگان هزینه های سرسام آور درمان بیماری ها و تهیه دارو، گاهی سبب می شد که بخصوص قشر کم درآمد و محروم، قید درمان را بزنند و با بیماری و درد خود کنار بیایند؛ بر همین مبنا مبحث بیمه مجانی دهک های پایین درآمدی در دستور کار دولت قرار گرفت و در این خصوص سازمان بیمه سلامت در ماده ۷۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه مکلف شده همه افرادی که فاقد هرگونه بیمه سلامت هستند را از راه مکانیسم ارزیابی وسع، بیمه کند. در همین راستا پیش از این سه دهک اول جامعه به صورت مجانی بیمه شده بودند. بعد از آن هم برپایه مصوبه دولت در ۳۰ خرداد ۱۴۰۲، دهک های چهارم و پنجم درآمدی به مجموع بیمه شدگان مجانی این سازمان اضافه شدند؛ به صورتی که در دهک ۴ و ۵ به صورت خودکار بیمه مجانی برقرار شد و افرادی هم که در سنوات گذشته زیر پوشش بودند ولی مبادرت به تمدید آن نکرده بودند و دهک درآمدی آنها ۴ یا ۵ بود، مجانی بیمه شدند و بدین سان با اضافه شدن ۲ دهک به سه دهک قبلی، حدود ۱۲ میلیون نفر در ۱۴۰۲ به صورت مجانی بیمه شده اند که در مجموع حدود ۳۳ میلیون نفر بیمه شده مجانی در سطح کشور را شامل می شوند. در همین راستا دهک های ۶ تا ۹ درآمدی هم از تخفیف های بیمه ای بهره مند شده اند.
برقراری بیمه درمان ناباروری تشکیل قرارگاه جوانی جمعیت در وزارت بهداشت و اقداماتی در جهت اجرای قانون جوانی جمعیت، از دیگر برنامه های وزارت بهداشت طی دو ساله گذشت است؛ به صورتی که مردادماه سال ۱۴۰۱ بود که سخنگوی دولت از همگانی شدن بیمه درمان ناباروری خبر داد؛ مبحثی که بر مبنای آن سازمان بیمه سلامت ایران مکلف شد نسبت به پوشش بیمه ای همه زوجین نابارور فاقد بیمه پایه مطابق آئین نامه بند «الف» ماده (۷۰) قانون برنامه ششم توسعه اقدام نماید.
در واقع بعد از همگانی شدن بیمه پایه، بیمه ناباروری هم با مصوبه دولت همگانی شد و بر مبنای جزء (۵) بند «ک» از تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱، همه مراکز درمانی و بیمارستان های عرضه دهنده خدمات درمان ناباروری موظف به عقد قرارداد با سازمان های بیمه گر پایه شدند.
به دنبال این تصمیم هزینه های خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری و خدمات تخصصی ناباروری شامل (IUI، IVF، ICSI، FET) بر مبنای ضوابط ابلاغی وزارت بهداشت در قسمت دولتی، عمومی غیردولتی و خیریه و خصوصی طرف قرارداد با فرانشیز مطابق دستورالعمل مندرج در مصوبه شورایعالی بیمه سلامت، زیر پوشش سازمان های بیمه گر پایه قرار گرفت.
در ۱۴۰۲ هم سطح و عمق خدمات پوششی برای زوجین نابارور افزوده شد همچون این که اقلام دارویی از ۶۳ به ۶۶ قلم افزایش داشت و الان این خدمات ۹۰ درصد پوشش بیمه ای دارند. همینطور ۷ نوع خدمت تصویربرداری، ۱۶ کد خدمت آزمایشات ژنتیک برای زنان دارای سقط مکرر و افزایش تجهیزات و لوازم مصرفی برای درمان ناباروری از ۲۸ به ۲۹ قلم با پوشش ۹۰ درصدی زیر پوشش بیمه قرار گرفت. در مجموع حالا زوجین نابارور جهت استفاده از خدمات ناباروری باید در سامانه های بیمه سلامت نشان ناباروری دریافت نمایند و همه خدمات در درمان ناباروری که زیر پوشش بیمه سلامت هستند تا ۹۰ درصد پوشش در قسمت های دولتی و ۹۰ درصد تعرفه عمومی غیر دولتی در مراکز ملکی دیگر زیر پوشش قرار گرفته است.
بیمه سلامت مجانی مادران آبستن و کودکان تا ۵ سالگی و همینطور توسعه مراکز دولتی درمان ناباروری و ایجاد شبکه درمان ناباروری و راه اندازی بیشتر از ۱۲۳ مرکز سطح سه خدمات تخصصی و ۷۷ مرکز سطح دو ناباروری در کشور برای نخستین بار در جهت پشتیبانی از خانواده و جوانی جمعیت از دیگر اقدامات انجام شده در این حوزه می باشد.
حمایت ویژه از ۱۰۷ گروه بیماری خاص و صعب العلاج به استناد بند ن تبصره ۱۷ قانون برنامه بودجه ۱۴۰۱، صندوق بیماری های خاص و صعب العلاج برای نخستین بار در سال ۱۴۰۱ تشکیل و در تاریخ سوم آبان ماه این سال رونمایی گردید. به دنبال این تصمیم و با تصویب اساس نامه تشکیل صندوق در هیئت وزیران، شورای سیاستگذاری این صندوق در وزارت بهداشت متشکل از وزیر بهداشت، سازمان های بیمه گر و نمایندگانی از کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تشکیل شد و سازمان بیمه سلامت ایران موظف به پیشبرد اهداف این صندوق شد.
در مجموع ۴۰۰ بیماری در فهرست بیماری های نادر و صعب العلاج قرار دارند و با تصویب صندوق بیماری های خاص و صعب العلاج، کار در مرحله اول با ۲۷ گروه از بیماری ها شروع شد و الان هم به اذعان مدیرعامل سازمان بیمه سلامت تعداد بیماری های زیر پوشش این صندوق به ۱۰۷ گروه بیماری رسیده است. میزان مبتلا شدن به این ۱۰۷ گروه بیماری که زیر پوشش قرار دارند نسبت به سایر بیماری ها بیشتر است و جزو موارد پرتکرار هستند. به اذعان مسئولان امر، میزان مبتلا شدن به بعضی از بیماری هایی که در فهرست این ۱۰۷ گروه بیماری وجود ندارند، کمتر از ۱۰۰ مورد است.
صندوق بیماری های خاص و صعب العلاج درحالی کار خویش را شروع کرد که طرحی مترقی خوانده شد و به اذعان وزارت بهداشتی ها در قسمت های دولتی عمده خدماتی که بیماران دریافت می کنند پوشش بیمه و صندوق ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی داشته و شامل سه جزء است به این صورت که پوشش بیمه پایه ای که بیماران از قبل داشتند و پوشش بیمه های تکمیلی سر جای خود مانده و پوشش صندوق بیماری های خاص و صعب العلاج هم به پوشش های قبلی اضافه می شود.
البته مبتلایان به بیماری های نادر که کم تکرار هستند هم در کانون توجه این صندوق قرار گرفته اند و مبتلایان به این بیماری ها در «کمیسیون خارج شمول» زیر پوشش بیمه ای قرار می گیرند و سازمان بیمه سلامت تاکید دارد که هیچ فردی بدون پوشش بیمه ای نماند.
به اذعان مسئولان سازمان بیمه سلامت، ۷۰ درصد هزینه های صندوق بیماری های خاص و صعب العلاج، هزینه های دارویی است. در همین راستا هم معاونت درمان وزارت بهداشت نسبت به تعریف گروههای دارویی اقدام نموده و بررسی ها هم مبین اینست که گروههای دارویی روز به روز درحال افزایش است.
از سوی دیگر بودجه اختصاص یافته به این صندوق پارسال ۷۰۰۰ میلیارد تومان بود که سازمان بیمه سلامت برای سالجاری (۱۴۰۳) حداقل افزایش دو برابری یعنی ۱۴هزار میلیارد تومان را درخواست داده بود؛ هرچند که پیشبینی های این سازمان مبین این بود که این صندوق در ۱۴۰۳ به ۱۸ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.
بیمه فیزیوتراپی و توانبخشی پوشش خدمات توانبخشی بیماران خاص و صعب العلاج هم از دیگر برنامه های مورد تاکید سازمان بیمه سلامت ایران است و در این خصوص پوشش خدمات توانبخشی بیماران خاص و صعب العلاج طبق استانداردهای ابلاغی وزارت بهداشت تا سقف ۱۰۰ درصد تعرفه دولتی و ۸۰ درصد تعرفه غیر دولتی در حال انجام می باشد.
این خدمات شامل کاردرمانی، گفتار درمانی و مداخلات روانشناسی بیماران اوتیسم، کاردرمانی و گفتار درمانی و فیزیوتراپی و ارتوپدی فنی بیماران صدمه نخاعی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی بیماران سکته مغزی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی و ارتوپدی فنی بیماران ام اس، کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی بیماران SMA، کاردرمانی، گفتاردرمانی، فیزیوتراپی و ارتوپدی فنی بیماران دوشن و غیر دوشن، کاردرمانی، گفتاردرمانی و شنوایی شناسی و فیزیوتراپی بیماران موکوپلی ساکاریدوز، کاردرمانی، فیزیوتراپی و ارتوپدی فنی بیماران بال پروانه ای، کاردرمانی و گفتاردرمانی بیماران متابولیک، کاردرمانی فردی و گروهی بیماران مزمن روانی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی بیماران سرطانی است.
همینطور بنابر اعلام سازمان بیمه سلامت، خدمات فیزیوتراپی برای عموم بیمه شدگان تا ۲ ناحیه و برای بیماران ام اس، گلین باره، دوشن، میاستنی گراو، فلج مغزی، دیستروفی عضلانی و ALS تا ۴ ناحیه در هرجلسه زیر پوشش بیمه می باشد.
علاوه بر این در جهت اجرای ماده ۶ قانون پشتیبانی از حقوق معلولان در آبانماه سال ۹۹ تفاهمنامه ای فیمابین سازمان بیمه سلامت و سازمان بهزیستی با مبحث بهره مندی افراد دارای معلولیت زیر پوشش سازمان بهزیستی کشور که دارای پوشش بیمه ای معتبر از بیمه سلامت می باشند منعقد گردید که برابر تفاهمنامه ۹ کد خدمتی درحوزه های کاردرمانی، گفتاردرمانی و شنوایی شناسی با مشارکت ۷۰ درصدی تعرفه دولتی توسط سازمان بیمه سلامت پوشش داده شد.
متعاقبا از شهریور سال گذشته۱۴۰۱ با تمدید تفاهمنامه مشترک این سازمان با سازمان بهزیستی کشور تعداد خدمات توانبخشی که قبلاً زیر پوشش بیمه ای نبودند، به ۵۹ کد خدمتی در حوزه های کاردرمانی، گفتار درمانی، بینایی سنجی، شنوایی شناسی، فیزیوتراپی و ارتوپدی با پوشش بیمه ای ۷۰ درصدی سازمان بیمه سلامت متناسب با نوع مالکیت مرکز عرضه دهنده خدمات افزایش پیدا کرد.
همینطور با مجوز شورایعالی بیمه سلامت، پوشش بیمه ای خدمات بستری توانبخشی بیماران مالتیپل اسکلروزیس، صدمه مغزی، صدمه نخاعی و سکته مغزی در بیمارستان رفیده تهران به صورت پایلوت انجام گرفته است که با عنایت به نتایج حاصله و تدوین دستورالعمل خرید راهبردی در مرحله بعد این مورد در صورت درخواست بیمارستان مشابه در کل کشور توسعه پیدا می کند.
«سلامت خانواده؛ در راس برنامه های وزارت بهداشت» یک «تیم سلامت» مراقب هر ۳۰۰۰ نفر جمعیت و اما، برنامه «سلامت خانواده و نظام ارجاع» از مهم ترین اولویت های وزارت بهداشت در جهت افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و تقویت نظام شبکه کشور است؛ به صورتی که در چارچوب این برنامه مقرر است در ازای هر ۳ هزار نفر جمعیت، یک تیم سلامت شامل ۲ مراقب سلامت و یک پزشک مراقب سلامت جمعیت زیر پوشش خود باشند.
در جهت اجرای این برنامه، طی ۱۴۰۲ ابتدا این برنامه در ۵۸ شهرستان اجرا شد، سپس در ۹۷ شهرستان به مرحله اجرا درآمد و بعد از آن هم تعداد شهرستان هایی که برنامه سلامت خانواده در آنها به مرحله اجرا رسید معادل ۱۹۵ مورد است و در مجموع تا کنون ۲۷ میلیون نفر در کشور زیر پوشش این طرح قرار گرفته اند.
بر مبنای سیاست های وزارت بهداشت در اجرای این برنامه، هر کد ملی یک پرونده الکترونیک سلامت خواهد داشت و در ازای هر ۳ هزار نفر یک تیم سلامت شامل ۲ مراقب سلامت و یک پزشک نیاز است؛ ازاین رو اگر جمعیت ۲۷ میلیون نفری را تقسیم بر ۱۵۰۰ نفر نماییم، برای این جمعیت حدود ۱۸ هزار مراقب سلامت و حدود ۹ هزار و ۲۴۳ پزشک نیاز بود که تأمین آن در شهر های هدف مرحله به مرحله در دستور کار قرار گرفت.
وزیر بهداشت تاکید دارد که تا پایان دولت سیزدهم، این برنامه به سراسر کشور توسعه پیدا می کند و در همین راستا هم نیمه اسفند ماه همایشی بین المللی با حضور بیشتر از ۱۲ کشور برگزار شد و تجربیات کشورها به اشتراک گذاشته شد و در نهایت هم این که سازمان جهانی بهداشت، «برنامه سلامت خانواده» را ابتکار جمهوری اسلامی ایران دانست و بنا بر اعلام مسئول منطقه اروپای سازمان بهداشت جهانی، این برنامه را به نام ایران ثبت نمود.
در هر حال با عنایت به برنامه وزارت بهداشت برای توسعه این برنامه به سراسر کشور، قاعدتا تأمین نیروی مورد نیاز جهت اجرای سراسری برنامه نیازمند مساعدت سازمان استخدامی و سازمان برنامه و بودجه است.
اَبر بیمارستان ها و دگرگونی چهره درمان ویکرد دولت سیزدهم در حوزه عمرانی سلامت از ابتدا تاکنون، اتمام و تکمیل پروژه های نیمه تمام بهداشتی و درمانی بوده است؛ بر همین مبنا هم تعیین تکلیف این پروژه ها را در دستور کار قرار دادند؛ بشکلی که از دو سال قبل تابحال حدود ۱۶ هزار تخت بیمارستانی فقط در حوزه درمان تحویل داده شده است.
از سوی دیگر همواره عنوان شده که استراتژی وزارت بهداشت، عرضه تمام خدمات بهداشتی و درمانی مورد نیاز مردم در استانهای محل سکونت شان است تا بدین سان نقل و انتقال بیماران به سایر استان ها کاهش پیدا کند و در همین راستا هم هدف گذاری ویژه ای برای برخی مناطق خاص بخصوص مناطق محروم و مرزی و همینطور جنوب استان تهران که محرومیت زیادی در حوزه سلامت دارند، شده است.
در این میان اما سیاست ساخت کلان بیمارستان ها از اولویت های مهم وزارت بهداشت بوده؛ به صورتی که افتتاح چند اَبَر بیمارستان را طی دو سال قبل شاهد بودیم و بدین سان بعد از انقلاب نخستین بیمارستان های ۱۰۰۰ تخت خوابی در این دولت ساخته شد و در همین راستا، کلان بیمارستان ۱۰۰۰ تختخوابی حضرت مهدی(عج) و بیمارستان غدیر با بیشتر از ۸۲۱ تخت در پایتخت راه اندازی شد.
تعریف پروژه های ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ تختخوابی در گیلان، مازندران، خراسان رضوی، هرمزگان، مرکزی، اردبیل، فارس و همدان و... از دیگر نمونه هایی است که وزارت بهداشت در جهت استراتژی ایجاد بیمارستان های بزرگ و کلان تعریف کرده است.
در هر حال بنابر اعلام مسئولان وزارت بهداشت، در حوزه درمان ۷۹ پروژه مهم بیمارستانی دیگر هم در دستور کار است و بین ۸ تا ۱۰ بیمارستان ۱۰۰۰ تختخوابی در دست ساخت، طراحی و تأمین مالی قرار دارد و عنوان شده بود که تا پایان ۱۴۰۲ مقرر است ۷۰۰۰ تخت بیمارستانی دیگر هم با اولویت مناطق محروم و مرزی، تکمیل، تجهیز و تحویل شود که در تاریخ کشور بی سابقه و رکورد است.
با این حساب، حالا بالغ بر ۱۶۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور داریم و میتوان اظهار داشت که افزایش ۱۰درصدی مجموع تخت های بیمارستانی بعد از انقلاب، طی همین دو سال گذشته صورت گرفته است؛ وزارت بهداشتی ها هم عنوان می کنند که برای مدیریت واحد بیمارستان ها و رفع مشکل ضریب اشغال تخت، برنامه دارند و بدین سان است که دکتر بهرام عین اللهی - وزیر بهداشت اعتقاد دارد که چهره بیمارستان ها و مراکز درمانی در نظام سلامت در دولت سیزدهم متفاوت خواهد شد.
۲۵هزار استخدام در ۱۴۰۲ از سوی دیگر، هم اکنون بیشتر از ۵۸۰ هزار نیروی انسانی در وزارت بهداشت فعالند که در رسته ها و رشته های مختلف مشغول هستند و البته کمبود نیروی انسانی همواره به سبب شرایط خاص نظام سلامت مشهود بوده و الان هم به همین شکل است. در همین راستا سال قبل آزمون استخدامی ۲۵ هزار نفر نیرو برگزار شد و نیروهای جدید به تدریج به کار گرفته شدند و گفته می شود که سیاست آن است که برای پروژه های تازه افتتاح شده و مراکزی که تازه زیربار کار رفته اند از سهم این مجوزهای استخدامی استفاده می شود؛ هرچند که همواره عنوان شده این تعداد نیرو پاسخگوی نیاز و کمبود نیرو در نظام سلامت نیست و مجوزهای استخدامی جدید همچنان از جانب مسئولان مربوطه درحال پیگیری است.
همینطور وزارت بهداشت تاکید دارد که نیروهای جوان و با انگیزه در پروژه های جدید بکارگیری شوند و پیش از این هم عنوان شده که غیر از استخدام ۲۵ هزار نفر، از ظرفیت نیروهای طرحی و شرکتی در سطوح خدماتی و پشتیبانی در بیمارستان ها و بخش های جدید افتتاح شده و یا در آستانه افتتاح، استفاده خواهد شد.
از «کنترل کرونا» تا «دارویاری» و «گردشگری سلامت» علاوه بر موفقیت ایران در کنترل بیماری کرونا و پوشش ۷۸ درصدی واکسیناسیون ضد این بیماری در کشور در سال اول استقرار دولت سیزدهم، اجرای طرح دارویاری و تثبیت و کاهش پرداختی از جیب مردم در خرید دارو با پوشش بیمه ای ۹۶۰۰ قلم دارو و با تضمین عدم افزایش پرداختی از جیب مردم و البته نیاز ۱۲۵هزار میلیارد تومانی دارو در سال ۱۴۰۳، اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بعد از ۱۵ سال تاخیر، افتتاح و بهره برداری از ۲۰۰۰ پروژه بهداشتی در مدت دو سال در جهت بازسازی نظام شبکه بهداشتی، برگزاری پویش ملی سلامت و پایش دیابت و پرفشاری خون بیشتر از ۳۹ میلیون ایرانی تا ۲۰ دی ۱۴۰۲ و ثبت رکورد جدید در مشارکت مردم در حوزه سلامت، عرضه خدمات مجانی در جهت بهبود تغذیه مادران آبستن و کودکان و تجویز مجانی مکمل ها، توسعه و تجهیز بیشتر از ۵۰۰ پروژه درمانی جدید در کشور با تمرکز بر مناطق محروم، کاشت مجانی حلزون شنوایی در کودکان ناشنوا برای نخستین بار در کشور و صفر شدن صف انتظار برای عمل جراحی مذکور در تمام استان ها و توزیع ۲۸۰۰ پزشک متخصص با تمرکز بر مناطق محروم و کمتر برخوردار و رشد بالغ بر ۵۰ درصدی توزیع نیروی متخصص در مقایسه با سالهای گذشته از دیگر اقدامات وزارت بهداشت در دو سال قبل است.
همینطور تبدیل وضعیت بیشتر از ۷۰ هزار نفر کادر سلامت، ورود ۲۷۷ بیمارستان کشور به عرصه گردشگری سلامت، پیشرفت ۹۸ درصدی طرح نسخه الکترونیک، افزایش ۶۵ درصدی ظرفیت پذیرش دستیاری تخصصی پزشکی در جهت تربیت و تأمین کادر متخصص پزشکی جهت ارائه خدمات سلامت، افزایش بیشتر از ۲۰ درصدی جذب دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی که البته همچنان محل بحث موافقان و مخالفان این طرح است، تأسیس نخستین دانشگاه علوم پزشکی بین اللملی در خارج از کشور در عراق (دانشگاه سبطین) و... بخش های دیگری از اقدامات وزارت بهداشت در خلال دو سال قبل است و امید می رود این وزارت خانه در ادامه راه عملکرد موفقی را در هدف گذاری صورت گرفته در راه دشوار تقویت شبکه بهداشت و درمان کشور، تحول در حوزه درمان، گسترش و عمق بخشی خدمات بیمه ای و در یک کلام ایجاد عدالت در سلامت، داشته باشد.
منبع: سلامت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب