جلسه نقد و نظر کتاب زندگینامه علمی پدر علم شناسی ایران
سلامت: «از مود تا لاهه» عنوان کتابی در وصف کارهای علمی دکتر بلالی مود پدر سم شناسی کشور است که به همت دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان تالیف شده و مقرر است امروز جلسه ای برای نقد و نظر این کتاب برپا شود.
به گزارش سلامت به نقل از ایسنا، بیش از یک دهه از کارهای دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان می گذرد و این دفتر تا حالا اقدامات ارزشمندی را در راستای تکریم نخبگان انجام داده است. برگزاری ۲۰۰ جلسه تکریم نخبگان در استانهای مختلف، برنامه رادیویی «نگین» با موضوع معرفی نخبگان و تولید ۱۲۰ هنرنامه با موضوع معرفی نخبگان همچون این فعالیت هاست.
یکی دیگر از اقدامات این دفتر، تهیه کتاب زندگینامه ۴ تن از نخبگان ایران اسلامی است و کتاب «از مود تا لاهه» مستندی روایی از زندگی دکتر «مهدی بلالی مود» به قلم «مرضیه نظرلو»، کتاب «بهزاد»، زندگینامه مستند دکتر مهدی بهزاد به قلم دکتر محسن شاهرضایی، کتاب «مسیر ملک»، مستندی روایی به قلم مرضیه نظرلو و کتاب «مینوچهر»، خاطرات دکتر منوچهر دوایی به قلم دکتر محمدجواد کامور بخشایش از دستاوردهای دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان به شمار می روند.
در این جهت این دفتر با هدف معرفی کتاب های زندگینامه نخبگان و الگوسازی این بزرگان برای مخاطبان جامعه علمی و عموم جامعه، مبادرت به برگزاری نشست های نقد این کتاب ها با حضور کارشناسان و صاحبنظران کرده است. نخستین کتابی که نشست نقد و بررسی آن انجام خواهد گرفت، کتاب «از مود تا لاهه» روایت زندگی دکتر مهدی بلالی مود، پدر علم سم شناسی ایران است که در روز سه شنبه، ۲۶ دی ماه برگزار می گردد.
مهدی بلالی مود روز ۱۵ شهریور ۱۳۲۱ شمسی در مود بیرجند به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مود و زاهدان و متوسطه را در دبیرستان شوکتی بیرجند (خرداد ماه ۱۳۴۰) به انتها رسانید. تحصیلات دانشگاهی را ابتدا در رشته شیمی و سپس در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران شروع کرد و در خرداد ۱۳۴۳ به گرفتن لیسانس شیمی و در خرداد ۱۳۴۹ به دریافت دکتری پزشکی نائل آمد. بعد از طی دوره نظام وظیفه در تهران و بیرجند از ۱۵ اسفند ۱۳۵۱به سمت مربی پزشکی قانونی و سم شناسی دانشکده پزشکی مشهد استخدام و مشغول کار شد.
دکتر بلالی در سال ۵۴ به سمت استادیاری و سرپرستی بخش مسمومین بیمارستان امام رضا منصوب گردید و طی سالهای ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ مدیریت امور آموزشی دانشکده پزشکی مشهد را نیز عهده دار بود. وی در تیرماه ۱۳۵۷ با بورس وزارت علوم جهت گذراندن دوره تخصصی سم شناسی بالینی در دانشکده پزشکی دانشگاه ادینبورگ عازم بریتانیا شد. این بورس با انقلاب اسلامی ایران قطع شد، ولی دکتر بلالی ادامه داد و درکوتاه ترین زمان ممکن، به گرفتن دکتری تخصصی با درجه ممتاز در رشته فارماکولوژی و سم شناسی بالینی نائل آمد. بعد از دریافت تخصص درمان شناسی و فوق تخصصی مسمومیت ها، در مرداد ماه سال ۱۳۶۰ با عنوان استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه ادینبورگ استخدام و در دپارتمان درمان شناسی و مرکز درمان مسمومین بیمارستان سلطنتی ادینبورگ مشغول کار شد.
وی در دی ماه ۱۳۶۰ به مشهد بازگشت و با سمت استادیار و سرپرست بخش مسمومین بیمارستان امام رضا (ع)، وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه مشهد مشغول بکار شد. یک عامل مراجعت وی همراه با خانواده به وطن، نبود سم شناس پزشکی در آن زمان در ایران و خبر از احتمال حمله شیمیایی ارتش عراق مقابل رزمندگان کشور در رسانه های بریتانیا بود و ایشان از شروع بمباران های شیمیایی دشمن تا کنون خدمات درمانی ممتدی به مجروحین و جانبازان شیمیایی جنگی ارائه کرده است.
وی در اردیبهشت ۱۳۶۴ به سمت دانشیاری و در مهر ماه ۱۳۷۰ به مقام استادی گروه آموزشی بیماریهای داخلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ارتقاء یافت.
فعالیت ها
پروفسور بلالی مود از تیرماه ۱۳۷۰ به مدت سه سال به عنوان عضو کمیسیون پزشکی شورای پژوهش های علمی کشور فعالیت داشته و همین طور مدیر امور بین المللی نخستین کنگره بین المللی پزشکی گازهای شیمیایی جنگی (خرداد ۱۳۶۸) بوده است. وی در خرداد ۱۳۶۳ به عنوان عضو جامعه سم شناسان بالینی اروپا و در مرداد ۱۳۶۵ به عضویت فدراسیون جهانی سم شناسی بالینی و مراکز کنترل سموم و در آبان ۱۳۷۳ به عضویت هیات مدیره و دبیر منطقه ای مدیترانه شرقی فدراسیون مذکور برگزیده شد. وی از مرداد ۱۳۶۵ به عنوان کارشناس افتخاری و مشاور سم شناسی بالینی سازمان جهانی بهداشت فعالیت داشته و از اسفند ۱۳۶۹ تا کنون سرپرستی چندین گروه کار پروژه سم شناسی بین المللی (INTOX) این سازمان را عهده دار بوده است.
بلالی مود از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹ عضو کمیته برنامه ریزی ایمنی شیمیایی و سم شناسی (IPCS) سازمان بهداشت جهانی بود و از بدو تأسیس، عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و هیات های ممتحنه و ارزشیابی رشته های تخصصی سم شناسی و مسمومیت ها در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و همین طور در خرداد ۱۳۷۶ به عضویت دائم آکادمی علوم جهان (TWAS) که مرکز آن در کشور ایتالیا است، برگزیده شد.
پروفسور بلالی در مرداد ۱۳۸۳ به عضویت شورای علمی مشورتی سازمان منع سلاح های شیمیائی (OPCW) در لاهه، هلند برگزیده شد و در پنجمین نشست این شورا در اسفند ۱۳۸۳ به اتفاق آرا به نائب رئیسی این شورا برگزیده شد و تا آخر دوره عضویت در مرداد ۱۳۹۱ این سمت را عهده دار بود.
تألیفات
مود، صاحب تالیفات و انتشارات گوناگون در حوزه های شیمی، سم شناسی پزشکی، درمان شناسی و مسمومیت ها شامل ۳۱ کتاب و منوگراف (تک نگار) به زبان های فارسی و انگلیسی و ۱۹۸ مقاله علمی در نشریات پزشکی و مجلات علمی داخلی و خارجی و ۲۹۸ خلاصه مقاله در کنگره های علمی و کنفرانس های پزشکی کشور و بین المللی به زبان های فارسی، انگلیسی و فرانسه است. وی راهنمایی و مشاوره رساله های دکتری پزشکی (۶۳ مورد)، داروسازی (۳۴ مورد)، تخصصی و فوق تخصصی (۲۱ مورد) را در دانشگاه های داخلی و خارجی کشور عهده دار بوده است.
سه کتاب مرجع سم شناسی پایه و بالینی ترکیبات فسفردار آلی، خردل گوگردی و سموم بیولوژیک پروفسور بلالی مود از انتشارات اسپرینگر است و کتاب راهنمای درمان مجروحین شیمیایی جنگی با حمایت سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی (OPCW) تهیه و انتشار یافته است. این کتاب علاوه بر ۶ زبان رسمی سازمان ملل، به زبان های فارسی و ترکی ترجمه شده و در تارنمای سازمان منع سلاح های شیمیایی بصورت رایگان دردسترس است. عناوین و مشخصات این کتاب ها به شرح زیر است:
• Practical Guide for Medical Management of Chemical Warfare Casualties. OPCW publication، ۲۰۱۶.
• Basic and Clinical Toxicology of Mustard Compounds. Springer، ۲۰۱۵.
• Biological Toxins and Bioterrorism. Springer، ۲۰۱۵.
• Basic and Clinical Toxicology of Organophosphorous Compounds. Springer، ۲۰۱۴.
جوایز و نشان ها
دکتر بلالی مود جوائز و تقدیر نامه های مختلفی در حوزه های مختلف آموزشی، پژوهشی، بهداشتی و درمانی در رابطه با سم شناسی و مسمومیت ها در سطح کشور و در مجامع علمی بین المللی کسب کرده است.
وی در سال ۱۳۹۰ مفتخر به دریافت نشان دولتی پژوهش از ریاست جمهوری اسلامی ایران، بالاترین مدال افتخار از بنیاد بین المللی علوم پزشکی پرفسور یلدا و لوح افتخار از جامعه سم شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه شده است. جایزه جهانی سال ۲۰۱۵ سازمان منع سلاح های شیمیایی شهر لاهه در آذر ۱۳۹۴ همچون افتخارات علمی بین المللی ایشان است.
بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه علوم پزشکی بیرجند از پروفسور مهدی بلالی مود به عنوان پدر علم سم شناسی با برگزاری همایش ملی نکوداشت در ششم آبان ۱۳۹۵ در زادگاهش (بیرجند و مود) تجلیل کردند و جایزه علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان در سال ۱۳۹۸ توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایران به پروفسور بلالی مود اهدا شد.
یکی از خاصیت خاص و مهم دکتر بلالی مود اقدامات ویژه ای است که ایشان در دوران جنگ تحمیلی عراق مقابل ایران برای جانبازان شیمیایی انجام داده است. نیروهای رژیم بعث از گاز خردل و اعصاب در اوایل جنگ بطور آزمایشی استفاده کردند، اما از شهریور ۱۳۶۲ خورشیدی بمب های گاز خردل گوگردی بطور مرتب مقابل ایران به کار برده شد و تا پایان جنگ در مرداد ۱۳۶۷ خورشیدی صدام در حدود یک هزار و ۸۰۰ تٌن گاز خردل گوگردی مقابل سربازان و غیرنظامیان ایرانی بهره برد.
مهدی بلالی در ۱۳۶۲ خورشیدی هنگامی که تصمیم به اقدام عملی در کمک به مجروحان جنگی گرفت، ایشان و دیگر متخصصان حوزه درمان بلا فاصله مشغول درمان و مراقبت از مصدومان شیمیایی ایرانی شدند. در آن زمان نه فقط ایشان، بلکه هیچ فرد دیگر تجربه ای در درمان قربانیان سلاح های شیمیایی نداشت. اما پزشکان و بیمارستان ها در عرض چند ماه خودرا با شرایط وفق دادند. بلالی می گوید: «وظیفه اصلی من همکاری با کمیته پزشکی بیمارستان دولتی بود تا دستورالعملی را برای درمان قربانیان سلاح های شیمیایی تهیه نماییم.» ایشان و همکارانشان در مشهد، ۲ بیمارستان دولتی بزرگ یعنی بیمارستان های امام رضا و قائم را تبدیل به واحدهایی برای درمان مصدومان شیمیایی کردند.
او می افزاید: «هنگام وقوع حملات سنگین شیمیایی عراق مقابل ایران در مرزهای غربی کشور، وسیله های ارتباطی بسیار ضعیف بود. من هر شب شیفت بودم و پزشکان حاضر در بیمارستان های صحرایی مرتب تماس می گرفتند تا درباب شیوه درمان مصدومان شیمیایی با من مشاوره کنند. در بمباران های اولیه تعداد زیادی از مصدومان شیمیایی، مستقیماً به بیمارستان ما در مشهد آورده شدند.»
وی درباره ی خاطرات خود با جانبازان شیمیایی که در خبرگزاری ایرنا انتشار یافت، گفته است: "من بیمارانی داشتم که اهل شیراز، کرمان، ساری و بابل بودند و هنوز با من ارتباط دارند. یکی از آن مجروحان شیمیایی، مهندس مخابرات بود. اولین موبایلی را که وارد مشهد شد، برای من آورد. شماره رندی است که بیشتر جانبازان شیمیایی کشور آنرا حفظ کردند. یکی از آشنایان به من می گفت، این شماره رندی است، آنرا ۷میلیون تومان می خرم. به او گفتم این شماره را عزیزی به من داده است و آنرا ۷میلیارد تومان هم نمی فروشم. این شماره متعلق به تمام جانبازان شیمیایی است. عشق من خدمت به جانبازان شیمیایی است.
در طول هفته هم روزهای زوج به مطبم می روم؛ فقط برای رسیدگی به امورات جانبازان شیمیایی. از خدماتی هم که انجام داده ام یک خاطره شیرینی دارم از وصلت یک جوان بسیجی که جانباز شیمیایی بود با دختر یک درجه دار ارتش که او هم شیمیایی شد... جانبازان شیمیایی زیادی از شهرهای مختلف همچون زاهدان، بابل، ساری، گلستان و غیره گاهی به من سر می زنند و هیچ گاه دست خالی نمی آیند و برای ابراز محبتشان، سوغاتی آن منطقه را می آورند. من از ته دل جانبازان شیمیایی را دوست دارم، چون به خاطر آنها برگشتم. خوشحالم چون آنها موجب شدند که به وطنم برگردم و به کشورم خدمت کنم. اگر جانبازان شیمیایی نبودند، شاید هیچ گاه به ایران برنمی گشتم. برخی همکارانم که رفتند، گاهی به من ایراد می گرفتند که تو اشتباه کردی برگشتی درحالی که من به هموطنانم خدمت کردم و در سطح بین المللی هم کار کردم. یک عامل برگشت من به ایران، همسرم بود که می گفت چطور ما آخر هفته ها برویم، تفریح درحالی که مردم کشورمان در آتش جنگ دارند، می سوزند".
بلالی درباره ی جایزه سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی و اختصاص آن به جانبازان شیمیایی نیز می گوید: "بخشی از این جایزه را برای تهیه داروهای کمیاب جانبازان شیمیایی اختصاص دادم. ۴۵هزار یورو از این جایزه سهم من بود که قسمتی از آنرا به خرید داروهای جانبازان شیمیایی اختصاص دادم. جانبازان شیمیایی به برخی داروها شدیدا نیاز دارند همچون اسپری «سرتاید» که گران است، البته بنیاد جانبازان برای جانبازان ۷۰درصد به بالا این اسپری را تهیه می کند اما بقیه برای تهیه آن مشکل داشتند. تغذیه جانبازان شیمیایی بسیار اهمیت دارد و باید تغذیه مناسب و از مواد دارای پروتئین مصرف کنند اما برخی جانبازان گرفتار مشکلات معیشتی و درمان مسمومیت با گازهای جنگی هستند بنا بر این از مسئولان تقاضا دارم که به وضعیت این جانبازان بیش از پیش رسیدگی شود. این جانبازان بسیار مظلوم هستند. شاید به ظاهر سالم باشند اما از درون، ریه و دیگر بخش های داخلی آنان لطمه دیده است و ما با زحمت و داروهای پزشکی می توانیم آنها را سرپا نگه داریم".
کتابی برای معرفی خدمات علمی مود
مرضیه نظرلو، نویسنده کتاب «از مود تا لاهه» مستند روایی از زندگی دکتر مهدی بلالی مود، این کتاب را در هفت فصل تحت عنوان «هفت گذر» تنظیم و تدوین کرده است. گذر اول از سال ۱۳۲ تا ۱۳۳۹ به دوران کودکی و نوجوانی دکتر بلالی مود، گذر دوم از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹ به دوران تحصیل در رشته شیمی و رشته پزشکی، گذر سوم از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۱ به خاطرات خدمت سربازی و ازدواج، گذر چهارم از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۶ به اقدامات دکتر بلالی مود دانشگاه مشهد و بخش مسمومین بیمارستان، گذر پنجم از سال ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۰ به خاطرات سفر به بریتانیا، گذر ششم از ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰ به ماجرای بازگشت به ایران و درمان مجروحان شیمیایی و در گذر هفتم به دیگر کارهای دکتر بلالی مود از سال ۱۳۷۰ تا حالا می پردازد.
نویسنده در این کتاب به موازات خاطرات دکتر بلالی مود، به روایت خاطرات مریم خوردی، همسر دکتر بلالی مود نیز پرداخته است.
به گزارش سلامت به نقل از ایسنا، دفتر الگوسازی و تکریم نخبگان بنیاد ملی نخبگان نشست نقد کتاب «از مود تا لاهه» را با همکاری خانه کتاب امروز سه شنبه ۲۶ دی از ساعت ۱۴ تا ۱۶ برگزار می نماید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب